Từ trước tới giờ mọi người đều cho rằng khi ở trong nhà là an toàn nhất, hoặc chí ít cũng gần yên tâm hơn là ở ngoài đường. Tuy nhiên, những cuộc điều tra mới đây cho thấy, các nguồn ô nhiễm trong nhà cũng chẳng kém gì những nguồn ô nhiễm ở ngoài đường, thậm chí có nơi còn hơn.
Ở các nước phương Tây, mỗi khi tivi thông báo tình trạng ô nhiễm nặng tại một số thành phố vào các giờ cao điểm, những ai có xe ôtô, xe máy chuẩn bị ra khỏi nhà chỉ còn có cách để lại chúng trong gara mà đi tàu điện, còn những ai dễ bị dị ứng với ô nhiễm thì không ló đầu ra khỏi nhà làm gì. Nhưng liệu có thực sự an toàn khi cứ ở trong nhà đóng chặt cửa lại? Chưa chắc. Theo một cơ quan điều tra tình trạng ô nhiễm trong nhà của Pháp, trong tổng số 90 căn hộ và 9 trường học tại vùng Marseille và Strasbourg được điều tra thì tình trạng ô nhiễm tại những nơi này còn cao hơn cả ngoài đường vào những giờ bình thường. Ngoài những tác nhân gây ô nhiễm từ bên ngoài lọt vào, có những tác nhân ô nhiễm đặc trưng của gia đình. Một số tác nhân còn được cảm nhận một cách hiển nhiên về mặt vật lý: đó là những sợi khoáng chất từ vải vóc, len dạ hoặc từ các chất trét tường dùng để chống ẩm. Một số tác nhân khác có nguồn gốc sinh học như các loại nấm mốc và các chất dễ gây dị ứng phát ra từ các vật nuôi trong nhà, hay những loại sâu bọ, gián... Các loại này thường khó nhìn thấy trong không khí nhưng về mặt hoá học thì có: chúng thường xuất hiện trong khí đốt của máy sưởi ấm nhà, hoặc trên những miếng dùng để nướng đồ ăn, khói thuốc lá, mùi sơn tường, mùi cồn, vécni...
Trong số các tác nhân hoá học gây ô nhiễm, một số chất đặc biệt nguy hiểm có chứa trong nhiều loại sản phẩm khác nhau trong gia đình. Chúng có nét chung trong gia đình. Chúng có nét chung là đều bốc ra mùi hương. Ngoài các loại nước hoa xịt phong, hương hoa trồng trong nhà, còn có mùi của gỗ mới, mùi mực bút viết, mùi cồn... Tổng cộng có khoảng 30 tác nhân hoá học gây ô nhiễm trong nhà. Rất nhiều trong số đó nằm trong danh sách các chất gây ung thư của Tổ chức y tế thế giới (WHO). Đó là các chất benzen, trichlorethylene, tetrachlorethylên và formandehit.
Chất benzen bắt nguồn từ khói thuốc lá, khí thải gia đình, các loại sơn, vật liệu xây dựng hay vật liệu trang trí. Kết quả là tình trạng ô nhiễm benzen trong không khí ở 90 hộ gia đình nêu trên cao hơn bên ngoài 1,5 lần. Hàm lượng của nó trong 10% các trường hợp kiểm tra vượt quá 5 mg/m3. Theo WHO, thì chỉ cần hàm lượng 1,67 mg benzen/m3 không khí đủ để gây ra một ca bệnh ung thư trong tổng số 10.000 ca. Tuy nguy cơ không cao, nhưng cùng với các tác nhân ô nhiễm khác thì mối nguy hiểm này không hề nhỏ cho sức khoẻ những người trong gia đình.
Chất trichlorethylene thoát ra từ các loại sơn, vecni, cồn và các sản phẩm tẩy mỡ. Chất này cũng vượt quá mức độ cho phép. 9 trong tổng số 90 căn hộ có tỷ lệ trichlorethylene vượt quá 2,33 mg/m3 không khí, mức độ mà theo WHO có thể gây ung thư cho 1/100.000 trường hợp. Đặc biệt trong một căn nhà, tỷ lệ này lên đến 106 mg/m3.
Tetrachlorethylene là chất đặc trưng của các sản phẩm tẩy rửa dùng trong gia đình. Các nhà khoa học cũng nhận thấy, mặc dù hàm lượng chất này thấp hơn mức cho phép của WHO từ 3 – 4 lần (của WHO là 250 mg/m3 không khí), nhưng hàm lượng đo được trong các căn hộ này luôn cao hơn từ 1,4 – 1,7 lần so với môi trường bên ngoài.
Còn chất formandehit thì chỉ cần đảo qua mắt và hít hít cái mũi là đủ cảm nhận được nó trong những ngôi nhà được viếng thăm. Chất này có thể thoát ra từ các loại gỗ lâu năm, ván lót sàn nhà, keo dán gỗ, giấy lót nền hay giấy dán tường. Nó cũng có thể toát ra từ các loài sơn tường mà nó được sử dụng như chất chống dung môi, các loại dầu gội đầu, mỹ phẩm trong đó formandehit được sử dụng để bảo quản sản phẩm, các loại vải cotton... WHO khuyến cáo mức cho phép đối với formandehit là không vượt quá 100 mg/m3 và thời gian hít phải chất này không được vượt quá 30 phút. Mặc dù hàm lượng chất này trong các căn hộ điều tra thấp hơn (2 – 75 mg/m3 không khí) nhưng họ không hít chúng trong 30 phút mà là cả đời!
Tuy nhiên, trước mắt người ta không thể loại bỏ tất cả những chất độc hại này ra khỏi các gia đình. Ngay cả tại một số nước khoa học tiên tiến như Pháp, vẫn chưa có một quy định cụ thể nào về mức độ các chất này trong các gia đình, cũng như chưa có biện pháp trước mắt nào. Sắp tới cơ quan điều tra ô nhiễm trong nhà nêu trên sẽ tiến hành một cuộc điều tra trên phạm vi toàn nước Pháp, để từ đó có thể đưa ra nhận xét chung về tình trạng ô nhiễm trong các gia đình và sẽ có những đề nghị cụ thể trình lên Chính phủ Pháp.
Song, trong lúc chờ đợi đến lúc Chính phủ nước này có biện pháp ngăn chặn, các nhà khoa học khuyên chúng ta nên hạn chế tối đa các nguồn gây ô nhiễm trong nhà để giảm nguy cơ mắc bệnh. Chẳng hạn như hút thuốc ở ngoài trước khi vào nhà, tránh sử dụng nhiều các loại cồn, keo dán, nên sử dụng các loại gỗ vẫn còn mới, không nên tiết kiệm và tận dụng những loại gỗ đã có tuổi thọ lâu rồi, nên sử dụng các loại sản phẩm hoá học không chứa chất dung môi. Ngoài ra ta có thể trồng các loại cây chống ô nhiễm như cau cảnh...
|